Rijke ‘oogst’ tijdens eerste Congres Hittestress

Grote opkomst en gevarieerde discussies op 25 juni in Den Bosch.

“Hittestress is een onderschat probleem, een sluipmoordenaar.” Dat stelde Cora van Nieuwenhuizen, minister van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) tijdens het Congres Hittestress. De gevolgen laten zich nu al voelen in allerlei sectoren, van gezondheid en mobiliteit tot stedenbouw en natuurbeheer. “Maar bij de pakken neerzitten zit niet in onze aard”, aldus de minister. Die uitspraak typeerde de sfeer tijdens het congres: de bijna 500 deelnemers zochten enthousiast de samenwerking en discussie op. Een veelheid aan onderwerpen kwam voorbij.

Kijk hieronder de video impressie van het Congres Hittestress

Nederland wordt warmer. Hoe staan we ervoor, welke gevolgen heeft dat, wat kunnen we doen om de kwetsbaarheid van mens, stad en natuur te verminderen? Deze en talloze andere vragen stonden centraal tijdens het Congres Hittestress op 25 juni in Den Bosch. Dagvoorzitter was Helga van Leur, voormalig weervrouw van RTL. “Dit is een agenderend congres”, stelde zij. “Hier formuleren we agendapunten en identificeren we laaghangend fruit. Wat kunnen we samen doen? Waarin gaan we onze tijd, geld en energie investeren?” Ze spoorde de deelnemers aan ‘buiten hun bubbel’ te kijken en actief na te denken over wat zij nodig hebben om samen tot oplossingen te komen.

Kruisbestuiving

Cora van Nieuwenhuizen, minister van IenW en coördinerend bewindspersoon voor klimaatadaptatie, heette de ‘hittepioniers’ welkom. Ze benadrukte dat het congres aanhaakt bij de actualiteit: april en mei van dit jaar waren de warmste lentemaanden in 300 jaar tijd. Over mogelijke uitdagingen zei ze: “We zijn al bezig, maar er moet wel een tandje bij. We hebben geen blauwdruk. Het komt vooral aan op samenwerking, van partijen die elkaar misschien vandaag pas voor het eerst ontmoeten. Hier vindt de kruisbestuiving plaats die we zo hard nodig hebben.”

Joke van Wensem, trekker van de onderzoekslijn Klimaatbestendige Stad van het Nationaal Kennis- en innovatieprogramma Water en Klimaat (NKWK), betrad het podium met het eerste exemplaar van de kenniskrant Heet Nieuws. Ze overhandigde het aan minister van Nieuwenhuizen.

Optimisme

Schrijver en oud-politicus Jan Terlouw hield een inspirerend betoog. “De problemen zijn gigantisch”, zei hij, “maar de wereld wordt wakker. Ze zijn best oplosbaar.” Klimaatadaptatie is geen technisch of economisch probleem, beargumenteerde hij. “Allerlei kosten-batenanalyses laten dat zien. Nee, het probleem is maatschappelijk en politiek.” Hij deelde zijn optimisme met de zaal: “Samen kunnen we zo ontzettend veel. Samen hebben we in de afgelopen eeuwen al een ongelooflijke voortgang geboekt. De ontwikkeling van de publieke moraal is zeldzaam snel gegaan. Dat is geweldig. Dat biedt de hoop dat we ook deze nieuwe uitdagingen samen het hoofd kunnen bieden.”

Gerard van der Steenhoven, hoofddirecteur van het KNMI, benadrukte het belang van goede kwantitatieve gegevens. “Alleen op basis van betrouwbare data kun je goed beleid maken”, stelde hij. Als voorbeeld noemde hij een Europees project dat weermodellen oplevert die al twee weken van tevoren weersextremen kunnen voorspellen. “Dan kun je het Nationaal Hitteplan langer van tevoren activeren, waardoor het effeciever wordt.” Evenals Terlouw noemde ook Van der Steenhoven zichzelf een optimist: “Neem het gat in de ozonlaag. De hele wereld is erin geslaagd de uitstoot van CFKs binnen tientallen jaren tot nul te reduceren. We kunnen nu weer iets bereiken. Als we het maar samen doen.”

Debatten

Gedurende de dag vonden er interactieve debatten plaats over drie ‘hete hangijzers’: hoe bescherm je kwetsbare mensen tegen hitte en zonkracht? Kun je veilig ontspannen in een natuur die verandert? En wat is een leefbare, warme stad? Bij elk van deze debatten kwamen experts aan het woord die het onderwerp vanuit hun vakgebied belichtten. Deelnemers konden reageren op stellingen via een online app. De resultaten waren meteen zichtbaar op groot scherm en vormden een basis voor verdere discussie. Dat leverde een bonte verzameling van aandachtspunten op.

Ook waren er in totaal 28 inhoudelijke sessies over een keur aan onderwerpen, van ontwerprichtlijnen voor een klimaatadaptieve stad tot klimaatadaptief natuurbeleid en van tekenbeten tot ‘smeren, kleren en weren’ tegen huidkanker. Een team van het ministerie van IenW liep rond om kennisvragen te inventarisen. Er waren verschillende stands voor kennis- en informatieuitwisseling. Tijdens een fietsexcursie door Den Bosch konden deelnemers een kijkje nemen bij innovatieve maatregelen ter bestrijding van hittestress, bijvoorbeeld groenprojecten.

Afsluiting

Cabaretier Arie Blok gaf vanaf een zeepkist een luchtige samenvatting van de dag, waarna de deelnemers hun discussies konden voortzetten tijdens een borrel. “Geweldig om die volle breedte aan onderwerpen te zien langskomen”, reageerde een deelnemer. Een ander prees juist de inhoudelijke diepte: “Ik ben aangenaam verrast dat er zoveel kennis aanwezig is.”

Veel gehoord was de opmerking dat het congres nieuwe verbindingen tot stand had gebracht. “Goed om te zien dat er ook partijen aanwezig waren die je meestal mist op dit soort congressen, zoals een woningbouwvereniging.”

“Mijn verwondering en bewondering zijn groot”, zei ook Arie Blok. “Volgens de aankondiging was dit het eerste hittecongres. Daaruit spreekt de amibitie dat er meer zullen volgen. Dat is goed nieuws!

Meer informatie:

• Kenniskrant Heet Nieuws
• Een eerste foto-impressie van het Congres Hittestress
• Een uitgebreid verslag van het congres verschijnt op 28 juni.